Τα ψέματα του υπουργείου «προστασίας του πολίτη»

Αύγουστο, λάθος εποχή διάλεξαν πέντε Ιρανοί πρόσφυγες για να διαμαρτυρηθούν για την αδυναμία του ελληνικού κράτους να προστατεύσει τα νόμιμα δικαιώματά τους. Ο πιο υπομονετικός απ’ αυτούς περιμένει 9 (ολογράφως: εννέα) χρόνια το ελληνικό κράτος να αποφανθεί αν θα του παράσχει το καθεστώς του πρόσφυγα που αναγνωρίζουν οι διεθνείς συνθήκες και το οποίο, υποτίθεται, έχει αναγνωρίσει το ελληνικό κράτος εδώ και δεκαετίες. Αλλά, αλίμονο, πώς μπορεί ένας τυχαίος αιτών προσφυγική ιδιότητα να εγείρει απαιτήσεις έναντι του ελληνικού Κράτους;

Ας μην είμαστε άδικοι, ωστόσο. Για την ακρίβεια, το ελληνικό κράτος απεφάνθη σε πρώτο βαθμό ότι σ’ αυτούς τους ανθρώπους δεν πρέπει να αναγνωριστεί το ευνοϊκό καθεστώς του πρόσφυγα. Μόνο που οι συγκεκριμένοι άνθρωποι ατύχησαν λιγάκι, καθώς, αν και έχουν από χρόνια αιτηθεί πολιτικό άσυλο, έπεσαν πάνω σε μια σπουδαία στιγμή της ελληνικής κρατικής μηχανής, όπου αποφασίστηκε (από την προηγούμενη κυβέρνηση, για να ‘μαστε και δίκαιοι) η κατάργηση της εξέτασης των αιτημάτων σε δεύτερο βαθμό – κι αν αυτό είναι το νομικό καθεστώς, φαντάζεται κανείς το χρώμα της πραγματικότητας.

Βεβαίως, η κατάργηση της εξέτασης σε δεύτερο βαθμό (στοιχειώδους νομικού δικαιώματος για σένα και για μένα, παρεμπιπτόντως), αφενός καταδικάστηκε από θεσμούς όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες κι αφετέρου δεν συνοδεύτηκε (με ευθύνη της προηγούμενης κυβέρνησης) από τον αστυνομικό μηχανισμό που θα έδινε στο ελληνικό κράτος τη χαρά να ξεφορτωθεί αυτούς τους απατεώνες. Έτσι, αυτοί οι πέντε, μαζί με 46.351 άλλους απορριφθέντες σε πρώτο βαθμό πρόσφυγες, κάθονται εδώ και περιμένουν την ώρα της δεύτερης κρίσης.

Αφού είδαν κι απόειδαν, ο Χαμίντ Σαντεκί, ο Βαχίτ Φαρσφάμπ, ο Φαρχάτ Γιολαμί, ο Σαντέγ Φαραχανί και ο Σαγέντ Ρουχολά Ραουφί (γιατί κι αυτοί έχουν όνομα και πρόσωπο, σε πείσμα των αστυνομικών μηχανισμών), αποφάσισαν να βάλουν τα σώματά τους απέναντι στον «νόμο». Ξεκίνησαν μια απεργία πείνας, έξω από τα γραφεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στο Ψυχικό. Ο Χαμίντ έχει ράψει και τα χείλη του.

Χαμίντ Σαντεκί

Και τα ψέματα του τίτλου της ανάρτησης;

Αφορούν την προχθεσινή και τη χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου «προστασίας του πολίτη» για το ζήτημα των ιρανών προσφύγων και δεν είναι ψέματα.

Είναι η πιο κυνική ομολογία του τρόπου που εφαρμόζεται η όποια νομοθεσία στην χώρα μας, με οποιοδήποτε κόστος, ακόμα και σ’ ανθρώπινες ζωές με πλήρη γνώση και συνενοχή των υπευθύνων όλων των βαθμίδων της δημόσιας υπηρεσίας.

Τι λένε αυτές οι ανακοινώσεις;

Η πρώτη ανακοίνωση είναι μια απάντηση σε ψήφισμα συμπαράστασης στους ιρανούς πρόσφυγες που εξέδωσε το γενικό συμβούλιο της ΑΔΕΔΥ. Στην ανακοίνωση του ΥΠΡΟΠΟ περιλαμβάνονται και τα εξής (υπογραμμίσεις της Χελώνας):

Διευκρινίζουμε ότι τα αιτήματα των Ιρανών απεργών πείνας εκκρεμούν σε β΄ βαθμό και είναι μεταξύ των 46.000 προσφυγών που θα εξεταστούν από τις ανεξάρτητες επιτροπές προσφυγών, οι οποίες θα συγκροτηθούν άμεσα με τη δημοσίευση του μεταβατικού Π.Δ. εντός του ερχόμενου Σεπτεμβρίου. Συνεπώς, αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει κανένα θεσμικό όργανο για να εξετάσει τις αιτήσεις τους. […]

Ουσιαστικά, όλες οι φωνές που ζητούν να αποδοθεί στους Ιρανούς απεργούς πείνας άσυλο εδώ και τώρα, ζητούν από την ελληνική Πολιτεία να παρανομήσει. Αν η προσπάθεια του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη να θεσπίσει κανόνες συμβατούς με το ανθρωπιστικό δίκαιο και να δώσει τέλος σε ένα άναρχο, απάνθρωπο και άδικο καθεστώς ερμηνεύεται ως «αναλγησία», προκύπτει ότι το Γενικό Συμβούλιο της Α.Δ.Ε.Δ.Υ. θα έπρεπε να είναι καλύτερα ενημερωμένο. Υπενθυμίζουμε, ότι η χώρα μας διαχειρίζεται κάθε χρόνο στα σύνορά της 200.000 ανθρώπινες ψυχές που αντιστοιχούν στο 80% της συνολικής παράνομης μετανάστευσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ας αφήσουμε ασχολίαστο το εύρημα του συντάκτη της ανακοίνωσης περί «ανθρωπιστικού δικαίου» (αγαπητέ ανώνυμε συντάκτη, η νομική σχολή βρίσκεται στην οδό Σόλωνος, για την περίπτωση που θέλεις να περάσεις έστω απ’ έξω). Ας αφήσουμε ασχολίαστη και την εσκεμμένη σύγχυση μεταξύ αίτησης πολιτικού ασύλου και παράνομης μετανάστευσης διότι πρόκειται για πάγια τακτική. Συγκρατήστε απλώς τα υπογραμμισμένα (και την καινολογία περί «διαχείρισης ψυχών» – ούτε ο Χάρος δεν θα το ‘λεγε αυτό) και πάμε παρακάτω.

Η δεύτερη ανακοίνωση κάνει μια μεγαλοπρεπή τούμπα και ανακαλύπτει ότι υπάρχει θεσμικό όργανο για να εξετάσει τις αιτήσεις των ιρανών σε δεύτερο βαθμό, εφόσον υπάρχει ο κίνδυνος τα χέρια του υπουργού να βαφτούν με αίμα:

Μπροστά λοιπόν στον ορατό πλέον κίνδυνο των μη αναστρέψιμων βλαβών της υγείας που μπορεί να επέλθουν μετά από μια πολυήμερη απεργία πείνας, ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη αποφάσισε για ανθρωπιστικούς λόγους και όλως κατ’ εξαίρεση να ενεργοποιήσει την προβλεπόμενη στο Π.Δ. 81/2009 Επιτροπή Προσφυγών, παρά την πάγια θέση της κυβέρνησης ότι η ισχύουσα διαδικασία ασύλου είναι ανεφάρμοστη, αναποτελεσματική και ξεπερασμένη.

Τι δεν λένε καθαρά οι ανακοινώσεις του υπουργείου

Το  καλοκαίρι του 2008 με το ΠΔ 90/2008 (ΦΕΚ 138/11-7-2008) ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 2005/85/ΕΚ του Συμβουλίου της 1ης Δεκεμβρίου 2005, «σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές για τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν και ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα» (L 326/13.12.2005).

Ένα χρόνο αργότερα, με το ΠΔ 81/2009 (ΦΕΚ 99/30-6-2009) τροποποιήθηκε το ΠΔ 90/2008 και, τι έκπληξη, καταργήθηκε ο δεύτερος βαθμός στην κρίση για το καθεστώς ασύλου που προβλεπόταν εκεί (ΠΔ 90/2008, άρθρα 25 και 26). Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 9 εδάφιο 2 του ΠΔ 81/2009,και υπό τον τίτλο «μεταβατικές διατάξεις» προβλέπονται τα εξής:

Για τις προσφυγές κατά αποφάσεων που απορρίπτουν αίτημα ασύλου ή επικουρικής προστασίας, οι οποίες υποβλήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 25 του π.δ. 90/2008 και δεν έχουν εξετασθεί από την αρμόδια Επιτροπή Προσφυγών μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος διατάγματος, καθώς και για τις αντίστοιχες προσφυγές που υποβλήθηκαν σύμφωνα με τα άρθρα 3 και 4 του π.δ. 61/1999 (Α΄ − 63) και δεν έχει εκδοθεί απόφαση μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος διατάγματος, αποφαίνεται ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών*, ύστερα από γνώμη Επιτροπής που λειτουργεί στη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Τάξης του Υπουργείου Εσωτερικών και αποτελείται από έναν υπάλληλο της Γενικής Διεύθυνσης Μεταναστευτικής Πολιτικής και Κοινωνικής Ένταξης του Υπουργείου Εσωτερικών, ο οποίος ορίζεται από τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών, ως Πρόεδρο και έναν υπάλληλο του Υπουργείου Εξωτερικών που ορίζεται από τον οικείο Υπουργό, έναν ανώτερο αξιωματικό της Ελληνικής Αστυνομίας που ορίζεται με απόφαση του Αρχηγού Ελληνικής Αστυνομίας και έναν εκπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες, ως μέλη. Η Επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών.

Το αρμόδιο, λοιπόν, υπουργείο «προστασίας του πολίτη», αφού απαντά προς το γενικό συμβούλιο της ΑΔΕΔΥ ότι δεν εφαρμόζει τον ισχύοντα νόμο επειδή από το Σεπτέμβρη θα ισχύει άλλος, υποχωρεί, την επόμενη κιόλας μέρα, σ’ αυτό που θα θεωρούσε κανείς προφανές, αλλά δυστυχώς δεν είναι: Μέχρι την ισχύ του νέου προεδρικού διατάγματος ισχύει το προηγούμενο και πρέπει να εφαρμόζεται.

Η ηγεσία του υπουργείου προστασίας του πολίτη έχει κάθε δικαίωμα να κρίνει την ισχύουσα διαδικασία ασύλου ως «ανεφάρμοστη, αναποτελεσματική και ξεπερασμένη». Έχει μάλιστα και δίκιο σ’ αυτή την κρίση της. Έχει επίσης κάθε δικαίωμα να λαμβάνει νομοθετική πρωτοβουλία για ν’ αλλάξει τη διαδικασία εξέτασης αιτημάτων ασύλου, όπως και έχει ήδη κάνει. Το υπουργείο προ-πο, όμως, δεν παρανομεί αν εξετάσει σε β’ βαθμό τα αιτήματα των 5 ιρανών, όπως υποστηρίζει στην απάντησή του προς το γενικό συμβούλιο της ΑΔΕΔΥ, αλλά αν δεν τα εξετάσει. Και βέβαια όχι μόνο των 5 ιρανών, αλλά και των υπόλοιπων 46.351 ατόμων που περιμένουν την εκδίκαση σε β’ βαθμό. Αντί όμως να δηλώσει αδυναμία, προτιμά τις επιτιμητικές δηλώσεις προς την ΑΔΕΔΥ και τους ίδιους τους απεργούς πείνας. Φυσικό είναι. Για φανταστείτε να εμφανιστούν εξίσου μαχητικά με τους 5 ιρανούς οι υπόλοιποι 46.351 στην Κατεχάκη…

Οι μαύρες τρύπες της δημόσιας διοίκησης

Το ζήτημα του πολιτικού ασύλου είναι κατεξοχήν παράδειγμα των μαύρων τρυπών της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Η προχειρότητα των συντακτών των ΠΔ 90/2008 και 81/2009 είναι παροιμιώδης. Είναι προφανής η μάχη μεταξύ των αστυνομικών υπηρεσιών να πετάξουν το μπαλάκι της δύσκολης δουλειάς σε άλλους, με τελικά θύματα τους ίδιους τους αιτούντες άσυλο. Το κερασάκι της τούρτας, το υπουργείο προστασίας του πολίτη δηλώνει ότι η διαδικασία δεν λειτουργεί και, άρα, δεν την εφαρμόζει. Έτσι, ρε παιδί μου, γούστο μου και καπέλο μου!

Μετά απ’ αυτά, έχουμε κάθε δικαίωμα να πιστέψουμε ότι δεν επιδιώχθηκε ποτέ η διαδικασία να λειτουργήσει. Και τίποτα δεν μπορεί να μας βεβαιώσει ότι το νέο ΠΔ που θα τεθεί «σε λειτουργία» [sic] μέσα στον Σεπτέμβρη θα βελτιώσει την κατάσταση. Εξάλλου, τα στατιστικά της παροχής ασύλου σε πρώτο βαθμό δείχνουν πολύ καθαρά ποια είναι η διαχρονική πολιτική του ελληνικού κράτους:

Αναμένουμε να διαβάσουμε το όλον «μεταβατικό» ΠΔ μόλις δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης και θα επανέλθουμε.

* Όπου «αναπληρωτής υπουργός εσωτερικών» διάβαζε «υπουργός προστασίας του πολίτη» – το ΠΔ υπογράφηκε όταν οι αρμοδιότητες του παλαιού υπουργείου δημόσιας τάξης είχαν μεταφερθεί στον αναπληρωτή υπουργό εσωτερικών (Χηνοφώτης, Μαρκογιαννάκης…). Σήμερα οι αρμοδιότητες αυτές (και αρκετές ακόμα) ανήκουν στο νέο υπουργείο προστασίας του πολίτη.