Και υπάρχουν, κύριέ μου, τόσα και τόσα διαφορετικά είδη βυζιών. Το βυζί μήλο, το βυζί αχλάδι – το λάγνο βυζί, το ντροπαλό βυζί, κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο. Το πλασμένο για τους αμαξάδες, το μεγάλο, στρογγυλό κι αγνό βυζί, που το βγάζεις μέσα από ένα γκρίζο πλεχτό, όπου στέκεται ζεστά-ζεστά, νταβραντισμένο και σκληρό. Το βυζί του βουλεβάρτου, βαριεστημένο, πλαδαρό και χλιαρό, που κουνιέται δώθε-κείθε μες στο μεσοφόρι, βυζί που το δείχνεις στο φως των κεριών, που ξεπροβάλλει μέσα απ’ το μαύρο του σατέν, όπου τρίβεις την ψωλή σου, και που σύντομα εξαφανίζεται. Τα δύο τρίτα του βυζιού ιδωμένα στο φως των πολυελαίων, στην άκρη των θεωρείων στο θέατρο, άσπρα βυζιά που η καμπύλη τους μοιάζει απέραντη καθώς κι ο πόθος που εκπέμπουν. Μυρίζουν ωραία τούτα εδώ· ζεσταίνουν το μάγουλο και κάνουν να χτυπά η καρδιά. Πάνω στη λαμπρότητα της επιδερμίδας τους απαστράπτει η έπαρση, είναι πλούσια και μοιάζουν να σου λένε περιφρονητικά: «μαλακίσου, φιλαράκο, μαλακίσου, μαλακίσου». Κι ακόμα το βυζί μαστάρι, μυτερό, πλασμένο για όργια, πρόστυχο, καμωμένο σαν το φλασκί του κηπουρού για τους σπόρους, λεπτό στη βάση του, μακρόστενο, χοντρό στην άκρη. Ανήκει στη γυναίκα που γαμείς πισωκολλητά, ολόγυμνη, μπροστά σ’ ένα μεγάλο, καπλαντισμένο με μαόνι καθρέφτη. Το μαραγκιασμένο βυζί της αραπίνας που κρέμεται σα σάκκος. Ξερό σαν την έρημο και άδειο όπως κι αυτή. Το βυζί της νέας κοπέλας που φτάνει απ’ τον τόπο της, ούτε μήλο, ούτε αχλάδι, μα ευγενικό, ευπρεπές, καμωμένο για να εμπνέει πόθους και όπως πρέπει να είναι ένα βυζί. Επίσης το βυζί της κυρίας, θεωρούμενο αποκλειστικά σαν ευαίσθητο σημείο· τούτο εδώ δέχεται αγκωνιές στους καβγάδες, και δοκάρια, στη μέση του δρόμου. Συνεισφέρει μονάχα στον εξωραϊσμό του προσώπου και πιστοποιεί το φύλο.
Το καλό βυζί της παραμάνας, όπου βυθίζονται τα χέρια των παιδιών που στηρίζονται πάνω του για να ρουφήξουν πιο άνετα. – Στην επιφάνειά του διασταυρώνονται βαθυγάλαζες φλέβες. Χαίρει σεβασμού μέσα στην οικογένεια.
Τέλος το βυζί κολοκύθα, βυζί πελώριο και πρόστυχο, που σου γεννά την επιθυμία να χέσεις πάνω του. Είναι αυτό που ποθεί ο άντρας όταν λέει στην τσατσά: «Θέλω μια γυναίκα με μεγάλα βυζιά». Αυτό εδώ αρέσει στα γουρούνια σαν κι εμένα, και τολμώ να πω, σαν κι εμάς.
Απόσπασμα από επιστολή του Γκιστάβ Φλομπέρ προς τον φίλο του Λουδοβίκο Μπουγιέ, γραμμένη στην Πάτρα, στις 10 Φεβρουαρίου 1851. Ο Φλομπέρ τελείωνε εκείνες τις ημέρες ένα μεγάλο ταξίδι στην ανατολή. Το απόσπασμα για τα βυζιά είχε πέσει για δεκαετίες θύμα της κοπτοραπτικής της ανιψιάς του συγγραφέα Καρολίνας, που φρόντισε την έκδοση της αλληλογραφίας του μετά τον θάνατό του. Η αδικία προς τα βυζιά αποκαταστάθηκε μόλις το 1980, με την έκδοση των αρχικών επιστολών από την Πλειάδα. Μετάφραση: Νίκος Αλιφέρης, από το μικρό βιβλίο «Γράμματα του Φλωμπέρ απ’ την Ελλάδα», Εκδόσεις Άγρα, 1995.
Η ΧΕΛΩΝΑ 